Hizmetler Sektörü Sanayiden Daha mı İyi?

Hizmetler Sektörü Sanayiden Daha mı İyi?

Hizmetler Sektörü Sanayiden Daha mı İyi?

Gürcan Banger

Facebook’ta paylaş
Twitter’da paylaş
Duygu Güncesi
Facebook’ta izle
Twitter’da izle

Ya yeniliklerin albenisi gözlerimizi kamaştırıyor ya da pazarlayanlar tarafından yanıltılıyoruz. Ben de sıklıkla yazıyorum “Bilişim, iletişim ve İnternet teknolojilerinde olan büyük gelişmelerle vs. vs.” diye. Bu alanlardaki ilerlemelerin yaşamımızda ve özellikle iş dünyamızda ne denli büyük değişikliklere neden olduğunu abartarak anlatıyoruz.

Çamaşır Makinesi ve Elektrikli Süpürge

Tarihe dönüp dikkatle bakıverdiğimizde bugün artık sıradan ev aletleri arasında girmiş olan çamaşır makinesi ve elektrik süpürgesinin ekonomik ve sosyal yaşamımızda yukarıda saydığım teknolojilerden daha fazla ve önemli değişikliğe yol açtığını fark ediyoruz. Örneğin günümüzde kadınların ekonomide ve iş yaşamında daha fazla yer almalarının kökeninde çamaşır makinesi ve elektrikli süpürgenin icadı yer alıyor. Bugünün sıradan ev eşyalarının, toplumu köklerinden sarsan çok önemli ekonomik ve sosyal değişikliklerin kaynağı olması ilginç bir örnek olarak karşımıza çıkıyor.

Yukarıdaki örneği hatırlatmamın nedeni, her yeniliğin gözlerimizde bir kamaşma ve sonuçta da bir yanılsama yarattığıdır. Örneğin akıllı cep telefonlarının gelmiş geçmiş en büyük icat olduğu yanılsamasına kapılıveriyoruz. Yeni buluşların yarattığı ve pazarlamacılar tarafından desteklenen rüzgâr, doğru tespitler yapıp ayaklarımızı yere sağlam basabilmemizi pek çok durumda olumsuz etkiliyor.

Hizmetler Sektörü Sanayiden Daha mı İyi?

Günümüzde gelişmiş illerimizde ekonominin yüzde 60’ı hizmetler, yüzde 30’u sanayi ve yüzde 10’u tarımdan meydana gelir. Geçmiş yüzyılda bu oranlar önce tarım, daha sonra sanayi lehine idi. Bulunduğumuz dönemde ise hizmetler sektörünün hızla büyüdüğünü görüyoruz. Bu değişim rüzgârı da bizi yanılsamalara savuran unsurlardan birisi oluyor. Çünkü gelişen duruma bakarak toplam katma değer içinde sanayinin gerilediğini, hizmetler sektörünün öne çıktığını ve geleceğin ekonomisinin hizmetler sektöründe olacağını iddia eder duruma geliyoruz.

Acaba gelişen gerçek bu mudur? Gelecek sanayinin (dolayısıyla üretimin) öneminin azaldığı, diğer yandan hizmetler sektörünün gelişmişliği ve kişi başına düşen gelirin yüksekliğini belirleyeceği sanayi sonrasına (sanayisiz topluma) mı gidiyoruz? Yoksa tüm bu olan biten bir yanılsamadan ibaret mi?

Göremediklerimiz

Önemli bir sanayi işletmesinde çalışan mühendisin aldığı ücreti, bir dizi oyuncusunun geliri ile karşılaştırın. Hiç kuşkusuz; göreceli yetkinlikleri ve verdikleri emek miktarları arasında ciddi farklar olmadığı zamanda bile oyuncunun geliri mühendisin maaşını en az 10’a katlayacaktır. İşte; günümüzde hizmetler ve sanayi sektörleri arasındaki görünmeyenlerin birincisi buradadır. Maddi mal üreten sanayide her boyutta ‘verimlilik’ çok ileri noktalara varmış ve bu gelişme ürün fiyatlarını çok düşürmüşken, hizmetler sektöründe verimlilik ve fiyatlar çok yüksek olmaya devam etmektedir. Bu nedenle katma değer içinde hizmetler sektörünün payı büyük görünmektedir.

Hizmetler Sektörü Sanayiden Daha mı İyi?

Sürdürülebilir turizm, mühendislik proje – danışmanlık hizmetleri ve benzerlerini bir tarafa bırakırsak; hizmetler sektörü, sanayinin olduğu ölçüde ihraç edilebilir değildir. İhracatın ulusal, bölgesel ve kurumsal büyümedeki katkıları dikkate alındığında sanayi sektörünün önemi (keza değeri) bir kez daha ortaya çıkar. Özetle; ulusal ekonominin sanayi üretimi ve gelirleri olmadan kalıcı ve sürdürülebilir olması mümkün değildir.

Hizmetler sektörünün yaşadığımız dönemde öne çıkışının arkasındaki faktörlerden birisi, daha önce sanayi firmaları tarafından yapılan (yemek, taşıma, muhasebe, tanıtım vb. gibi) bazı işlerin dışarı çıkarılmasıdır. Dolayısıyla bu durumda sanayinin finansal görünümü küçülürken, hizmetler sektörünün hacmi büyümüş görünmektedir. Bu noktayı da gözden kaçırmamak gerekir.

Özetle; hizmetler sektörünün yükselişinden söz etmek için bu sektörün bileşenlerini dikkatle incelemek gerekir. Eğer sektör; ar-ge, ür-ge, inovasyon ve tasarım gibi doğrudan üretimi destekler nitelikte ise bu durumda bir olumlamadan söz etmek mümkün olur. Aksi halde; yalın üretim jargonuyla değer üretmeyen süreçlerin görüntüsüne kapılarak hizmetler sektörünün dünyayı sanayisiz bir çağa götürdüğüne kargalar bile güler. Hizmetler sektörünün büyümesine neden olan bilişim, iletişim ve İnternet teknolojileri ise bugün onları abarttığımız ölçüde bir verimlilik noktasına henüz ulaşmadı. Ne olacağını göreceğiz.

Paylaş:

duyguguncesi hakkında

GÜRCAN BANGER, Eskişehir Maarif Koleji ve ODTÜ Elektrik Mühendisliği Bölümü mezunudur. Aynı bölümde yüksek lisans çalışması yaptı. Elektrik yüksek mühendisi. Kamuda mühendislik hizmetleri yapmanın yanında bilişim donanımı ve yazılımı, elektronik, eğitim sektörlerinde işletmeler kurdu, yönetti. Meslek odası ve sivil toplum kuruluşlarında yöneticilik yaptı. 2005’ten bu yana bazı büyük sanayi şirketleri de dâhil olmak üzere çeşitli kuruluşlarda iş kültürü, yönetim, yeniden yapılanma, kümelenme, girişimcilik, stratejik planlama, Endüstri 4.0 gibi konularda kurumsal danışman, iş ve işletme danışmanı ve eğitmen olarak hizmet sunuyor. Üniversitelerde kısmi zamanlı ders veriyor. Halen Raylı Sistemler Kümelenmesi'nde küme koordinatörü ve bizobiz.net danışmanlık ve eğitim firmasında proje koordinatörüdür. Kendini “business philosopher” olarak tanımlıyor. Düzenli olarak bloglarında (http://www.duyguguncesi.net ve http://www.bizobiz.net) yazıyor. Değişik konularda yayınlanmış kitapları var. Çeşitli gazete, dergi ve bloglarda yazıları yayınlanıyor.
Bu yazı Ekonomi, İş dünyası, İş kültürü, Sanayi - Endüstri, Ticaret, Turizm kategorisine gönderilmiş ve , , , , , , ile etiketlenmiş. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir